Μόνιμος κάτοικος της Κύπρου και του Ακάμα, με ένα πληθυσμό επιπλέον να διαχειμάζει επίσης στο νησί. Πολύ κοινός και διαδεδομένος, σε μεγάλη ποικιλία ενδιαιτημάτων φτάνει να υπάρχουν θάμνοι κυρίως και δέντρα.

Παρατηρείται σχετικά δύσκολα όπως και τα περισσότερα είδη της οικογένειας των Συλβίδων, αν και ο συγκεκριμένος μπορεί να είναι αρκετά θαρραλέος και να εμφανίζεται πιο συχνά σε ανοιχτά σημεία ή να κελαηδά στην κορυφή κάποιου θάμνου ή πάνω σε κάποιο δέντρο. Συχνά φωλιάζει πολύ κοντά σε ανθρώπινες κατοικίες και άλλα ανθρώπινα υποστατικά, φτιάχνοντας τη φωλιά του καλά κρυμμένη μέσα σε κάποιο θάμνο.

Το είδος αυτό εμφανιζόταν κυρίως σαν χειμερινός επισκέπτης στην Κύπρο, μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 90 περίπου. Από κει και μετά, σταδιακά άρχισε να εποικίζει το νησί και να αναπαράγεται. Στην αρχή πολύ περιορισμένα και κυρίως σε πιο παραθαλάσσια μέρη και στη συνέχεια επεκτεινόταν όλο και περισσότερο μέχρι που έφτασε να υπάρχει σχεδόν σε όλο το νησί σήμερα.

Μοιάζει πολύ με το ενδημικό είδος τρυπομάζη (Sylvia melanothorax), με το οποίο είναι πολύ συγγενικά είδη. Ο τρυποβάτης όμως φαίνεται να μπορεί να υπάρξει σε πολύ μεγαλύτερη ποικιλία ενδιαιτημάτων, συμπεριλαμβανομένων πολλών φυσικών περιοχών που έχουν υποστεί αλλαγή χρήσης γης ή υποβάθμιση από ανθρώπινες παρεμβάσεις.

Το αρσενικό έχει γκρίζο σώμα, χαρακτηριστικό μαύρο κεφάλι και καθαρό λευκό λαιμό, πιο ανοιχτόχρωμη κοιλιά, κόκκινο μάτι και έντονα κόκκινο οφθαλμικό δακτύλιο. Το θηλυκό έχει καφέ σώμα, πιο ανοιχτό στο κάτω μέρος, γκρίζο κεφάλι και λευκό λαιμό. Το μάτι του είναι επίσης κόκκινο με λιγότερο έντονα κόκκινο οφθαλμικό δακτύλιο. Η ουρά στο άνω μέρος της είναι πιο σκούρα από το σώμα και στα δύο φύλα.